Meyan Kökü Nedir:
Sari-mavi veya kahverengi çiçekler açan, 0,4-2 m yüksekliginde, çok
yıllık çalımsı bitkilere “meyan” denir. Yaprakları parçalı, yaprakçıklar
4-7 çiftlidir. Çiçekler başak seklinde durumlar yapar. Meyveleri düz ve
salgı tüylüdür. Meyan bitkisinin 6 türü Türkiye’de yetişmektedir. Daha
çok Güney, Orta ve Doğu Anadolu’da yaygınlık göstermektedir. Bir
kısmının kökleri tatlı, bir kısmının ise acıdır.
Meyan kökü bitkisi faydaları:
*Göğüs hastalıklarında etkilidir : Göğsü yumuşatır, balgamı söktürür,
ateşi düşürür, öksürüğü keser; nezle ve bronşitte iyileştiricidir.
Solunum yollarında mukozayı korur, boğaz ağrılarına iyi gelir.
*Yatıştırıcı ve rahatlatıcıdır.
*Özellikle çocuklar için hafif müshil etkisi vardır.
*Bedeni güçlendirici toniktir.
*Mide yanmaları, gastrit ve mide ülserlerinde iyileştirici etkiler yapar.
*Karın ağrılarını geçirir.
*İdrar söktürücüdür.
*Grip, nezle, anjin ve nefes darlığında faydalıdır.
*Öksürük ve balgam söktürür.
*Vücuda rahatlık verir.
*Yüksek tansiyonu düşürür.
*Mide – 12 parmak bağırsağı ülseri ve gastriti tedavi eder.
*İştah açar, hazmı kolaylaştırır.
*İnce bağırsak iltihaplarını giderir.
*Vücuda serinlik verir.
*Kabızlığı giderir.
*Fazlası tiryakilik yapar ve zararlı olur.
Meyan Kökü Kullanımı:
Meyan kökü çayı ve meyan kapsülleri şeklinde alınabilir. 100-520 miligramlık kapsülleri vardır.
Meyan çayı : Yarım kahve kaşığı kıyılmış meyan kökü üstüne bir fincan
kaynar su döküldükten sonra 5 dakika demlenir ve süzülerek içilir.
Meyan balı : Meyan balı meyan köklerinin kaynar suyla karıştırılmasından
sonra alçak basınçta yoğunlaştırılması yoluyla yapılır. Siyah renkte
sert bir yapıdadır. Toz veya çubuk halde satılır.
Özelikle güney illerimizde meyan şerbeti kullanımı oldukça yaygındır.
Meyan kökü geleneksel Çin tıbbında da kullanılan bir bitkidir. Meyan ekstresi Avrupa ve Amerikada da eczanelerde satılmaktadır.
Meyan Kökü Şerbeti:
Özellikle Adana’da çok yaygın olan bu şerbetin bir diğer (yöresel) ismi
de “aşlama” yada “haşlama” olup; hafif şekerli ve kendine has
(coca-cola’yı andıran) tadı ile, yörede, bilhassa yazın çok revaçta
olan, sağlık açısından da faydaları kanıtlanmış bir içecektir.
Malzemeler : 1 kök meyan kökü (1 avuç dolusu) , 5 litre kadar su.
Yapılışı : 1 avuç dolusu ezilmiş meyan kökü alınır. Derin bir tencereye
konur. Üzerine bol su konur. (Yaklaşık 1 avuç dolusu meyan kökü için 5
litre) Birkaç saat, – tortusu dibe çökene ve meyan kökü, kendine has
koyu rengini ve tadını suya bırakana kadar- bekletilir.
Dikkatlice tel süzgeçten geçirilir. Meyan şerbetinin berrak ve tortusuz
olması için, tekrar bir müddet daha dinlendirilir. Temiz bir çift kat
tülbentten süzülerek sürahiye veya şişelere aktarılır. Şerbetin tadı
kontrol edilir. Gerekirse, tekrar süzülerek, bir sürahiden diğerine
boşaltılır ve eğer kıvamı da koyu ise, acılığını gidermek ve tadını
ayarlamak amacıyla, yeteri kadar su eklenir.
Dikkat edilmesi gereken nokta ; meyan şerbetinin dibine tortular
birikeceği için, şerbetin dibindeki kısmı, yaklaşık 2 parmak kadar
bırakmaktır. Aksi takdirde şerbet bulanık olur. (Şerbetin dibindeki
tortulu kısmı ve ıslanmış meyan kökü atılır.
Soğutularak servise sunulur. Arzuya göre birkaç karanfil, çubuk tarçın
eklenebilir ise de, orijinal meyan şerbeti sade olarak hazırlanır.
Meyan Kökünün Yan Etkileri:
Meyan kökünün faydaları meyan kökünün kullanımı nın bilinçli şekilde uygulanmasından geçiyor.
Sürekli ve yüksek miktarda alımından kaçınılmalıdır. Altı haftadan daha
uzun bir süre yüksek miktarda alımı toksik etkiye neden olabilir.
Kullandıktan sonra 3 hafta ara verilmesi tavsiye edilmektedir.
Günlük en yüksek doz -600 mg glisirizin- aşılmamalıdır.
Meyan kökü kullanımı potasyum kaybına yol açabileceği için potasyum içeren yiyecekler de alınmalıdır.
Yüksek tansiyona sebep olabilir. Tansiyon ilacı kullananlar aynı anda meyan kökü kullanmamalıdır.
Kalp hastalarının kullandığı ilaç olan Digoxin alanlar meyan otu kullanmamalıdır.
Vücutta sıvı birikmesine yol açabilir.
Böbrek rahatsızlığı bulunanlar kullanmamalıdır.
alıntı