Kan Hastalığı Nedir
Kan Hastalığı Çeşitleri
Kan Hastalıkları Nelerdir
Yaklaşık 4-5 Bu sorunun yanıtını anlayabilmek için öncelikle kanın
işlevlerini ve yapısını kabaca kavramak gereklidir. Bir erişkinin
vücudunda bulunan kanın HacmiLitreMaddeleri taşıyan organların Hormon
denilen maddeler yardımıyla iletişim kurmalarını mümkün kılan vücuda
giren yabancı madde ve mikropları temizleyen vücutta oluşan zararlı
maddeleri atılmak üzere akciğer ve böbrek gibi organlara ulaştıran bir
sıvıdır.
şartlar altında Kan Mineraller besin faktörleri Hormonlar organlardaki
hücrelerin çoğalmaları ve kendilerini yenilemeleri için gerekli olan
Proteinler normalSıvı halde kalmasını yaralanma halinde ise pıhtı
oluşmasını sağlayan proteinler organların çalışmaları neticesinde oluşan
toksik maddeler ve hücreler içerir. Kanın içinde bulunan hücreler
kırmızı hücre (eritrosit) beyaz küre (beyaz kan hücresi lökosit) ve kan
pulcuğu (trombosit) olmak üzere 3 çeşittir. Bu hücrelerin sırasıyla
Oksijen ve karbon dioksid transferi vücudu mikroplar ve zararlı
etkenlere karşı savunma ve kanama halinde pıhtılaşmayı sağlama işlevleri
vardır. Kırmızı kan hücresinin içinde bulunan ve oksijen-karbon dioksid
taşınmasını sağlayan moleküllere hemoglobin denilir. Kan hücreleri
kemik iliğindeki kök hücreler tarafından üretilirler ve belli bir
sürenin sonunda parçalanıp yıkılırlar. İlik sürekli olarak üretim
yaptığı için kan hücrelerinin sayıları belli sınırlar içerisinde sabit
kalır.
Lenf bezleri timus bezi ve dalak vücudun mikroplara ve zararlı etkenlere
karşı korunmasında kanın beyaz hücreleri ile birlikte işbirliği halinde
çalışırlar (bağışıklık sistemi). Lenf bezleri lenfosit adı verilen bir
çeşit beyaz kan hücrelerinin mikroplarla savaşı öğrenmek üzere
yetiştirildikleri küçük organlardır. Timus bezinin de benzer bir görevi
vardır.
civarındadır. Kan organlara beslenmeleri ve kendi kendilerini
yenilemeleri için gerekli olan Hematoloji biliminin ilgilendiği başlıca
hastalık gurupları aşağıda özetlenmiştir
1. Kan hücrelerinin veya hemoglobin'in ilikteki üretimlerinde bozulma (değişik Anemi
2. Kan hücrelerinin yıkımlarının hızlanması (hemolitik anemiler İTP vb)
3. Kan hücrelerinin işlevlerinin bozulması (orak hücreli anemi değişik trombosit ve lökosit işlev bozuklukları vb)
4. Kanın pıhtılaşmasının bozulması (hemofililer von Willebrand hastalığı vb)
5. Kanın damar sistemi içinde gereksiz yere pıhtılaşması (tromboz akciğer tromboembolisi tromboflebit vb)
6. Kanı üreten ilik hücrelerinin ve lenf bezi hücrelerinin kanserleşmeleri (lösemiler lenfomalar myeloma vb)
-kansızlık- lökopeni ve trombositopeniler) Kan Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir
Halsizlik solukluk çabuk yorulma sık infeksiyon geçirme düzelmeyen ateş
durduk yerde ya da hafif bir travma neticesinde ortaya çıkan kanamalar
yaralanma halinde kanamaların uzun sürmesi boyunda koltuk altında ya da
kasıklarda gittikçe büyüyen ağrısız şişlikler (beze) ve bir bacağın
tümünde ya da diz altındaki kısmında ani gelişen ağrılı ödem (genişleme)
kan hastalıklarında izlenen başlıca belirtilerdir (semptom).
Kan Hastalıklarının Teşhisinde Kullanılan Başlıca Yöntemler Nelerdir
Kan hastalıklarının teşhisi için çok değişik testlere baş vurmak
gerekebilmektedir Kan hücrelerinin ve hemoglobin miktarının ölçülmesi
(tam kan sayımı) hemoglobin alt tiplerinin elektroforez ile analizi
kanın mikroskop altında incelenmesi (periferik yayma) kemik iliğinin
incelenmesi (kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi) kan yapımı için
gerekli olan demir vitamin B12 ve folik Asit düzeylerinin incelenmesi
kan pıhtılaşmasının tetkik edilmesi kan hücrelerinin işlevleri ve yaşam
süreleri ile ilişkili testler bağışıklık sistemi hücrelerinin
ürettikleri Proteinlerin tetkik edilmesi kan hücrelerinin ya da onları
üreten kemik iliği hücrelerinin kromozomlarının ve diğer yapı taşlarının
tahlil edilmesi ve radyolojik incelemeler en sık ihtiyaç duyulan
testlerdir.
Kansızlık Nedir ? Demir EksikliğiNeden Olur
Kansızlık ya da anemi kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve oksijen
taşımakla görevli olan hemoglobin molekülünün miktarında azalma
olmasıdır. Anemi'nin çok çeşitli sebepleri vardır. Demir eksikliği
bunlardan en sık görülenidir.
Demir hemoglobin molekülünün üretilmesi için gereklidir. Besinlerle
demir alımının az olması ya da aşikar veya farkına varılamayan kanamalar
nedeniyle vücuttan demir kaybının artması bu Mineralin eksikliğine yol
açar. Bu eksikliğin yol açtığı başlıca rahatsızlık kansızlıktır.
Kansızlık halsizlik solukluk ve çabuk yorulma gibi yakınmalara sebep olur.
Demir eksikliği özellikle genç bayanlarda ergenlik çağında ve iyi beslenmeyen bebeklerde gelişmektedir.
Kan Transfüzyonu (Nakli) zaman Yapılır Kan Bağışı Yapmanın zararı Var mıdır
Kan günümüzdeki bilimsel imkanlar çerçevesinde yapılması mümkün olmayan
dolayısıyla yalnızca gönüllü kişilerin bağışlarıyla temin edilebilen
doğru kullanıldığında hayatlar kurtarabilen yanlış kullanıldığında ise
alıcıda çok ciddi Sağlık sorunlarına yol açabilen değerli bir tedavi
maddesidir. Bu nedenlerle kan bağışı sağlıklı bireyler için bir
toplumsal sorumluluk doğru ve dikkatli kan kullanımı ise hekimler için
bir görevdir. Kan bağışı yapacak kişiler dikkatli bir sağlık
sorgulamasından geçirilmektedir. Sağlıklı kişilerde kan bağışlamanın
korku ve endişeden kaynaklanabilen reaksiyonlar dışında sağlık üzerine
olumsuz etkisi yoktur.
Şiddetli kanamalarda hastanın yaşamını tehlikeye sokan ya da yaşam
kalitesini bozan ve ilaç tedavileriyle makul bir sürede düzeltilme
ihtimali az olan kansızlıklarda kan pulcuğunun (trombosit) sayısının
tehlikeli düzeylere düştüğü hallerde kan pulcuğu veya kandaki pıhtılaşma
proteinleri azalmış olan kişilerde bazı kanamalı hallerde ya da kanama
olması beklendiğinde kan ürünleri transfüzyonu gerekebilmektedir.
Şiddetli kanamalar dışında genellikle tam kan nakli yapılmaması
hastalara yalnızca vücutlarında eksik olan komponentin nakledilmesi
tercih edilir.
Kemik İliği Aspirasyon ve Biyopsisi Niçin ve Nasıl Yapılır
İlik kan hücrelerinin (= kırmızı hücre beyaz küre ve kan pulcukları)
üretildikleri organdır. Kemik iliğinde kan hücrelerini doğuran ana
hücreler vardır. Kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi adı verilen
tetkikler bu hücrelerin sayı yapı ve işlevleri konusunda bilgi elde
etmeye yararlar. Böylelikle kan testleri radyolojik incelemeler gibi
tetkiklerle tanıları konulamayan kan hastalıklarının teşhis ve
tedavileri mümkün olabilmektedir.
1. Randevu Saatinde size reçetesi verilen kemik iliği iğnesi ile
birlikte geleceksiniz. doktorunuz bazen çok yüksek sıcaklıklarda
sterilize edilmek suretiyle bir çok kez kullanılabilen ve hastanede ya
da ofisinde hazır bulunan iğneleri kullanmayı tercih edebilir. Bu
durumda size işlem için iğne reçetesi verilmeyecektir.
2. İşlem için aç olmaya gerek yoktur. İlik örneği kemer hizasındaki
kalça kemiğinin (= iliyak kemik) ön ya da arkasından veya göğüsün
ortasındaki dikey kemikten (= sternum) alınır. Örneğin alınacağı yer
açılacak şekilde giysilerinizi çıkardıktan sonra uygun pozisyonu almanız
istenecektir. İşlem en sık olarak kalça kemiğinin arkasından yapılır.
Bu durumda yüzükoyun yatmanız ya da sağ veya sol yanınıza yatıp üstte
kalan bacağınızı karnınıza doğru çekmeniz istenecektir.
3. İlik örneğinin alınacağı sahadaki cilt batticon ya da benzeri bir
lokal antiseptik ve Alkol yardımıyla iyice temizlendikten sonra cilt
cilt altı doku ve kemiği kaplayan zar bir lokal anestetik ilaç iğnesi
yapılarak uyuşturulur. Bu uyuşturma iğnesinin yapacağı ağrı kalçadan
herhangi bir iğne yapılması sırasında hissedilen ağrıdan daha fazla
değildir.
4. Uyuşma (= anestezi) sağlandıktan sonra ilik iğnesi sokulur ve kemik
iliği (kandan biraz daha yoğun kıvamdadır) ilik iğnesinin arkasına monte
edilen bir enjektör yardımıyla çekilir. Çekilen örnek enjektör içinde
lam denilen küçük Camlar üstüde ya da küçük tüpler içinde laboratuvara
gönderilir. İlik iğnesinin sokulması fazla bir ağrı yapmayacaktır. Ancak
ilik örneği enjektörle çekilirken bacağa doğru yayılabilen kısa süreli
bir ağrı hissedilebilir. Doktorunuz bu kısa süreli ağrıya hazır olmanız
için bu aşamada sizi uyaracaktır.
5. Yukarıda tarif edilen işlem kemik iliği aspirasyonu olarak
adlandırılır. Doktorunuz bazen aspirasyon ile birlikte biyopsi
yapılmasını da isteyebilir. Biyopsi aspirasyon işleminden hemen sonra ve
genellikle aynı yerden alınır. Bu işlem ilik iğnesi yardımı ile çok
küçük bir kemik parçasının çıkarılmasıdır. Bu sırada kısa süreli bir
ağrı hissedilebilir.
6. Bütün bu işlemler yaklaşık 15-20 Dakika sürecektir. İşlem bittikten
sonra iğne yeri pansuman yapılarak kapatılır. İşlemi yapan doktorun
önerisine göre hemen ya da bir süre dinlendikten sonra kalkmanıza izin
verilecektir.
7. Yara yerindeki pansuman 24-48 Saat tutulduktan sonra çıkarılabilir.
Bu süre zarfında pansuman ıslanacak şekilde banyo yapılmaması
gereklidir.
8. Uyuşturucu ilacın etkisi geçtikten sonra iğne yerinde hafif bir ağrı
hissedilebilecektir. Yürümek bu ağrıyı hafifletebilir. İhtiyaç halinde
doktora danışarak 4-6 Saatte bir parasetamol (minoset parol vb) isimli
ağrı kesici ilaç alınabilir.
9. Yara yerinden şiddetli kanama gelişmesi halinde (nadiren olur) doktorunuzu aramanız uygun olacaktır.
İlik Nakli (Kök Hücre Nakli) Hangi Hastalara ve Nasıl Yapılır
Kök hücreler kemik iliğinde bulunan ve kan hücrelerini üreten ana
hücrelerdir. Allojeneik (dokuları uyan akrabadan) ve otolog (kendi
kendinden) nakil olmak üzere başlıca iki çeşit kök hücre nakli vardır.
Dokuları uyan akraba dışı kişilerden ve plasenta (eş) kanından kök hücre
nakli yöntemleri de son yıllarda uygulanmaya başlanmıştır. Kök hücreler
ilikte kalmayıp kana da çıkabilirler. Bu nedenle vericinin kemik
iliğinden ya da aferez cihazları denilen kan işleme makinaları
yardımıyla kandan toplanır ve hastaya damardan zerk edilirler.
Nakledilen kök hücrelerin hastanın iliğine yerleşebilmeleri ve vücuda
zarar vermemeleri için nakilden önceki Günlerden başlayıp işlemi takiben
aylar-yıllar boyunca çeşitli ilaçların kullanılması gerekebilmektedir.
Günümüzde kök hücre naklinin en çok uygulandığı hastalıklar bazı akut
lösemi çeşitleri kronik miyeloid lösemi ağır aplastik anemi ağır beta
talassemi hastalığı bazı lenf tümörleri (= lenfoma) ve multiple myeloma
hastalığıdır.
Lösemi nedir ? Tedavi edilebilir mi
Lösemi Kan Kanseri ya da ilik kanseri olarak da bilinen bir hastalıktır.
Kemik iliğinde kan yapımından sorumlu hücrelerin kanserleşmeleri
sonucunda gelişir ve aslında tek bir hastalık değildir; çok değişik
tipleri vardır. Kanserleşen ilik hücreleri sağlıklı kan üretmedikleri
gibi iliği istila etmek suretiyle sağlıklı kan üretebilecek hücrelere de
yer bırakmazlar.
Lösemiler en kaba şekilde akut ve kronik olmak üzere 2 guruba
ayrılabilirler. Akut lösemiler tedavi edilmedikleri zaman sıklıkla
haftalar-aylar içinde ölümle sonuçlanırlar. Bu hastaların önemli bir
bölümü Kemoterapi adı verilen ilaç tedavileriyle ya da ilik nakli (kök
hücre nakli) ile iyileştirilebilirler. Kronik lösemili hastalar ise
kendi seyirlerine bırakılmaları halinde sıklıkla yıllarca (hatta bazen
on yıllarca) yaşayabilirler. Kronik lösemili hastaların ilaç
tedavileriyle iyileştirilmeleri daha zordur. Bu hastalarda ilaç ve
destek tedavileri genellikle tam iyileşme değil yalnızca yaşam
kalitesinin düzelmesi ve hayat süresinin uzamasına olanak
sağlayabilirler. Bazı tip kronik lösemiler kök hücre nakliyle
iyileşebilirler
ALINTI
C.tesi Tem. 09, 2011 9:11 am tarafından 
Konu: Kan Hastalıkları - Kan Hastalıkları Nelerdir 
